لوله پلیکا (پولیکا) چیست و چند نوع دارد؟ آیا با انواع لوله های پولیکا و ویژگی های آن ها آشنا دارید؟ این لوله‌ها در چه صنایعی مورد استفاده قرار می‌گیرند؟
لوله پلیکا که با نام لوله پولیکا نیز شناخته می‌شود در حقیقت همان لوله‌های UPVC هستند و از آنجایی که اولین برند تولید کننده آن پلیکا نام داشت، از این‌رو در داخل بازارهای ایران با همین نام شناخته شده است. تقریباً اکثر مردم از نام لوله پولیکا برای لوله‌های UPVC خاکستری رنگ استفاده می‌کنند. لوله‌های پولیکا تمامی خواص و ویژگی‌های مواد UPVC را دارند و در برابر فشار و صدمات مقاومت بالایی دارند و از طول عمر بالایی بهره‌مند هستند.
همچنین لوله پلیکا در برابر پوسیدگی و زنگ‌زدگی بسیار مقاوم است و به همین دلیل برای محافظت از سیم برق و هدایت خطوط فاضلاب بسیار کاربرد دارند. UPVC در چند دهه اخیر مور استفاده‌های بسیار زیادی قرار گرفته است و همچنان استفاده از آن در حال افزایش و رشد است و تقریباً در تمام صنایع کاربرد دارد و با وجود تمام محدودیت‌هایی که وجود دارد می‌توان در آینده نقش بزرگی برای آن در اقتصاد جهانی متصور بود. در این مطلب به معرفی انواع لوله پلیکا و اتصالات آن (رابط لوله پلیکا) می پردازیم. پس با گروه آیدین پلاستیک همراه باشید.
نحوه تولید لوله پلیکا
محصولات UPVC یا لوله پولیکا با استفاده از پودر خام PVC و از طریق یک فرآیند فشاری و دمایی شکل می‌گیرند. دو فرآیند اصلی که در تولید این مواد استفاده می‌شوند عبارت‌اند از اکستروژن برای تولید محصولات پیوسته مانند لوله و قالب‌گیری برای محصولات مجزا مانند اتصالات. تقریباً بیش از ۹۰ درصد UPVC تولیدشده در سراسر دنیا از این فرآیندها تولید می‌شوند. بیشترین مقدار PVC اکسترود شده در ساخت انواع لوله‌های پلیکا مانند لوله‌های آب تحت‌فشار و لوله‌های مجاری آب و فاضلاب به کار می‌رود. این لوله‌ها دارای بالاترین خواص فنی و مکانیکی هستند و به همین دلیل توانسته‌اند در صنایع مختلف جایگاه ویژه‌ای داشته باشند.
انواع لوله پلیکا
لوله پولیکا به صورت کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند که هر کدام دارای خواص و ویژگی‌های خاص خود هستند و کاربردهای متفاوتی دارند. این لوله‌ها شامل لوله پلیکای فشار قوی ( برای محافظت از کابل‌های برق، انتقال اسیدها و بازها و در کارخانه‌های بزرگ در جهت سیستم فاضلابی)، لوله پلیکای نیمه قوی ( برای حفاظت¬های ساختمانی و بخش‌های فاضلابی مجموعه‌ها) و لوله پلیکا با تحمل فشار ضعیف (برای بخش تهویه و انتقال آب باران مجتمع‌ها و مکان‌های مسکونی) می‌باشند. نوع فشاری که لوله‌های پولیکا می‌توانند تحمل کنند جایگاه آن‌ها را در صنایع مختلف تعین می‌کند و هرکدام برای محیط‌های مختلفی کاربرد و کارایی دارند.
انواع لوله پلیکا بر اساس سایز
این لوله‌ها دارای ابعاد و اندازه‌های متفاوت از یکدیگر و هر کدام متناسب با نیاز پروژه دارای ضخامت متفاوت از هم هستند. همان‌طور که گفته شد لوله‌های پلیکا را در انواع فشار ضعیف یا معمولی، نیمه قوی و فشارقوی دسته‌بندی می‌کنند و دارای شاخصه وزن و ضخامت متفاوت هستند. این لوله‌ها به صورت کلی در سایزهای زیر در بازار وجود دارند.
• لوله پلیکا ۲۰ میلی‌متر با ضخامت ۲.۳ میلی‌متر و وزن ۱ کیلوگرم برای هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۲۵ میلی‌متر با ضخامت ۱٫۵,۱٫۹,۲٫۸ میلی‌متر و دارای وزن‌های ۱,۱٫۲,۲٫۷ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری است
• لوله پلیکا ۳۲ میلی‌متر با ضخامت ۱٫۸,۲٫۴,۳٫۶ است که به ترتیب با وزن تقریبی ۱٫۵,۱٫۹,۲٫۷ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۴۰ میلی‌متر با ضخامت ۱٫۸,۳,۴٫۵ میلی‌متر است که به ترتیب دارای اوزان ۱٫۹,۲٫۹,۴٫۲ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۵۰ میلی‌متر با ضخامت ۱٫۸,۲٫۴,۳٫۷,۵٫۶ میلی‌متر است که به ترتیب دارای وزن‌های ۲٫۴,۳٫۱,۴٫۵,۶٫۴ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۶۳ میلی‌متر با ضخامت‌های ۱٫۹,۳,۴٫۷,۷ میلی‌متر است که به ترتیب دارای وزن‌های ۳٫۱,۴٫۸,۷٫۲,۱۰ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۷۵ میلی‌متر با ضخامت‌های ۳٫۶,۴٫۴,۶٫۸ میلی‌متر است که به ترتیب دارای وزن‌های ۳٫۶,۴٫۴,۶٫۸ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۹۰ میلی‌متر با ضخامت‌های ۱٫۸,۲٫۷,۴٫۳,۶٫۷ میلی‌متر است که به ترتیب دارای وزن‌های ۴٫۳,۶٫۳,۹٫۷,۱۴٫۴ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۱۱۰ میلی‌متر با ضخامت‌های ۲٫۲,۳٫۲,۵٫۳,۸٫۲ میلی‌متر است که به ترتیب دارای وزن‌های ۶٫۴,۹٫۱,۱۴٫۴,۲۱٫۵ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۱۲۵ میلی‌متر با ضخامت‌های ۲٫۵,۳٫۷,۶,۹٫۳ میلی‌متر است که به ترتیب دارای وزن‌های ۸٫۲,۱۱٫۸,۱۸٫۵,۲۷٫۸ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۱۶۰ میلی‌متر با ضخامت ۳٫۲,۴٫۲,۷٫۷,۱۱٫۹,میلی‌متر است که به ترتیب دارای وزن‌های ۱۳٫۳,۱۹,۳۰٫۲,۴۱٫۵ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۳۱۵ میلی‌متر با ضخامت‌های ۶٫۲,۹٫۲,۱۵ میلی‌متر است و دارای وزن‌های ۴۹٫۸,۷۲٫۹,۱۱۵٫۴ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
• لوله پلیکا ۴۰۰ میلی‌متر با ضخامت‌های ۷٫۹,۱۱٫۷,۱۹٫۱ میلی‌متر هستند که دارای وزن‌های ۸۰,۱۱۶٫۵,۱۸۶ کیلوگرم در هر شاخه ۶ متری
مصارف لوله پولیکا
همان‌طور که گفته شد لوله‌های پلیکا امروزه جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف در سراسر جهان دارند. از جمله کاربردهای این لوله می‌توان به انتقال فاضلاب‌های خانگی، کاربردهای شهری و صنعتی، شبکه‌های آب‌رسانی تحت‌فشار، پوشش کابل‌های برق و هادی‌های برای محافظت در برابر فشارهای بیرونی، پوشش کابل‌های مخابراتی، سیستم آبیاری مزارع، سیستم‌های آب‌رسانی شهری، ساختمانی و چاه‌های آب اشاره کرد که می‌توانند با توجه به خواص فیزیکی و شیمیایی که دارند طول عمر بسیار بالاتری نسبت به سایر انواع لوله‌ها (فلزی، سیمانی و گالوانیزه) داشته باشند.
مزایای انواع لوله‌های پولیکا
با توجه به آنکه استفاده از لوله پلیکا هر روز در حال افزایش است و تقریباً در تمامی صنایع از آن استفاده می‌شود، دارای مزایا و ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند که این استفاده‌های بیش از حد را به خوبی توجه می‌کنند. از مهم‌ترین مزایای لوله‌های پلیکا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• مقاومت شیمیایی بالا: لوله‌های پلیکا در برابر بیشتر مواد شیمیایی مقاوم است و به همین دلیل در مواجه با این مواد دچار آسیب نمی‌شود. همچنین از نظر مقاومت در برابر حرارت نیز مقاومت بالایی دارند.
• مقاومت بالا در برابر خوردگی: این لوله‌ها غیر رسانا هستند و به همین دلیل در برابر فعل و انفعالات شیمیایی ناشی از اسیدها و انواع نمک‌هایی که باعث خوردگی فلزات می‌شوند، مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند. این ویژگی که هم در لایه داخلی و هم لایه بیرونی لوله پولیکا وجود دارد و به همین دلیل برای استفاده در محیط‌های اسیدی بسیار مناسب است.
• انعطاف‌پذیری بالا: این لوله با توجه به آنکه از مواد PVC ساخته می‌شوند انعطاف‌پذیری بالایی دارند و می‌توانند به راحتی در برابر ضربات مقاومت کنند.
• ضریب اصطکاک پایین: با توجه به این که این لوله‌ها دارای دیواره‌های صافی هستند بنابراین ضریب اصطکاک بسیار پایینی دارند.
• نفوذپذیری کم: یکی دیگر از ویژگی‌های عالی لوله‌های پلیکا درصد نفوذ بسیار پایین آن‌ها است و بر روی کیفیت سیالات داخل آن هیچ تأثیر منفی نخواهد داشت.
• عایق حرارتی بودن: این لوله‌ها نسبت به لوله‌های قدیمی رسانایی حرارتی کمتری دارند و حتی قابلیت ضد حریق بودن نیز دارند.
• دارای مقاومت بالایی در برابر سایش و خراش هستند.
ن دارای طول عمر بالایی هستند و معمولاً در شرایط مناسب از ۵۰ تا ۱۰۰ سال عمر می‌کنند.
• دارای استحکام زیاد و وزن پایینی هستند که حمل و نقل و کار با آن‌ها را راحت‌تر کرده است.
• نصب بسیار سریع و راحتی دارند و نیاز به هیچ ابزار خاصی ندارند.
• دارای کمترین تأثیرات زیست تخریبی هستند و قابلیت بازیافت دارند.
• از نظر هزینه و قیمت بسیار به صرفه می‌باشند.
• دارای ایمنی بالایی هستند.
• در شرایط آب و هوایی مختلف مقاومت قابل‌ملاحظه‌ای از خود نشان می‌دهند و در دماهای ۶۰- تا ۸۰+ می‌توانند واکنش کاملاً طبیعی داشته باشند و هیچ‌گونه تغییر رنگ و فرم ندهند.
انواع اتصالات لوله‌های پلیکا
یکی از بهترین و مهم‌ترین مزایای استفاده از لوله‌های پولیکا نحوه اتصالات راحت و سریع آن‌ها در کنج‌ها، نقاط حساس و زوایا است. اتصالات لوله‌های پولیکا به اشکال مختلفی انجام می‌شود که به شرح زیر هستند:
اتصال چسبی
اتصال چسبی لوله پولیکا و فیتینگ آن پس از اندازه‌گیری و ایجاد علامتی بر روی سطح لوله در زمان بریدن آن و زدن مقداری چسب پی‌وی‌سی بر روی محل مورد نظر برای اتصال انجام می‌شود.
اتصال به روش پوش فیت
در این روش از انواع زانوها و درپوش‌های لوله پلیکا برای اتصال و فیت کردن دو لوله به کار گرفته می‌شوند. همچنین اتصال از طریق سه‌راهی‌ها در لوله‌کشی فاضلاب و تهویه به کار برده نوع دیگری از اتصالات است.
اتصال سه‌راه دریچه بازدید
برای آزمایش آب‌بندی و رفع گرفتگى استفاده می‌شود. دریچه افقى، در انتهاي لوله‌هاي فرعي افقي فاضلاب نصب می‌شوند تا برای تمیز کردن و رفع گرفتگى مجارى داخلى لوله‌هاي فاضلاب مؤثر باشد.
اتصال سیفون شتر گلویی
این نوع از اتصالات لوله پلیکا باری اتصال سرویس بهداشتی به کار گرفته می‌شود.
رابط برطرف‌کننده‌ی بو
از اين رابط براى مرتبط کردن سیفون به توالت برای آب‌بندی محل اتصال استفاده می‌شود. رابط این اتصال بیشتر برای ارتباط دو لوله در تعمیرات کاربرد دارد.
